Akredytacja wsparciem organów regulacyjnych
Prawodawstwo Unii Europejskiej reguluje podstawowe zasady funkcjonowania akredytacji i akredytowanej oceny zgodności stosowanych w ramach nadzoru rynku wspierającego swobodny przepływ towarów i usług. Obowiązującymi w tym zakresie są przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 765/2008 z 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93.
W myśl postanowień wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego akredytacja i akredytowana ocena zgodności są zalecanymi systemami we wszystkich obszarach związanych z ochroną interesów publicznych takich jak zdrowie i bezpieczeństwo ogólne, zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy, ochrona konsumentów i środowiska oraz bezpieczeństwa publicznego. Systemy te działają w oparciu o te same zharmonizowane wymagania norm i przepisów prawa,
System akredytacji i akredytowanej oceny zgodności to rozwiązanie, które odpowiednio uwzględnione w przepisach prawa lub uregulowaniach normatywnych może znacznie poprawić konkurencyjność i efektywność polskich przedsiębiorców poprzez obniżenie kosztów związanych z ich wejściem na rynki zagraniczne. Jest to możliwe dzięki powszechnemu uznawaniu systemu akredytacji i akredytowanej oceny zgodności zarówno na poziomie europejskim, jak i międzynarodowym.
Akredytacja i akredytowana ocena zgodności mogą być uwzględnione w przepisach prawa regulujących określony obszar gospodarczy czy społeczny w sposób i w zakresie właściwym dla danego organu regulacyjnego. Dla jednostki oceniającej zgodność realizującej zadania w obszarze regulowanym przepis prawa może:
- ustalać konieczność posiadania akredytacji i jej zakres
- definiować rodzaj jednostki i normę zharmonizowaną, w odniesieniu do której jednostka powinna uzyskać akredytację
- określać (np. poprzez wskazanie normy) lub opisywać procedury oceny zgodności, które powinny być stosowane przez jednostkę
- określać dodatkowe, sektorowe wymagania dla jednostek
Polskie Centrum Akredytacji jako krajowa jednostka akredytująca uwzględnia w swojej działalności wymagania przepisów prawa, traktując je jako dodatkowe do norm akredytacyjnych. Są to wymagania stosowane w tzw. akredytacji w obszarach regulowanych. PCA dąży do ścisłej współpracy z właściwymi organami regulacyjnymi w kontekście harmonizacji obowiązujących przepisów, uzgadniania warunków akredytacji i wzajemnej wymiany informacji, w tym nt. zakresów udzielanej akredytacji. Jednym z podstawowych celów tej współpracy jest ustalenie i stosowanie zasad akredytacji umożliwiających pełne i skuteczne wykorzystanie działalności akredytowanych jednostek oceniających zgodność w konkretnym, dedykowanym obszarze regulowanym przepisami prawa.
Stosowanie akredytacji i akredytowanej oceny zgodności w obszarach regulowanych przepisami prawa może wynikać z przepisów prawa krajowego, ale też z przepisów wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego. Coraz częściej w inicjatywach legislacyjnych Komisji Europejskiej zawarte są rozwiązania bazujące na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności. Rozwiązania te są dopuszczalne, preferowane lub obligatoryjne i zazwyczaj odnoszą się do oceny kompetencji, potwierdzenia osiągania określonych efektów działalności lub potwierdzenia spełnienia wymagań technicznych.
Akredytacja i akredytowana ocena zgodności mają wiele zalet – są mniej kosztowne dla budżetu państwa, obniżają koszty funkcjonowania gospodarki, a dzięki międzynarodowemu uznawaniu są bardziej wiarygodne i pewne, w porównaniu z rozwiązaniami, które wykorzystują inne niż akredytacja i akredytowana ocena zgodności systemy weryfikacji i potwierdzeń. System wzajemnego uznawania wyników akredytacji i akredytowanej oceny zgodności nie tylko na poziomie Unii Europejskiej, ale i na poziomie międzynarodowym jest również istotnym ułatwieniem eliminującym szereg barier.
Przepisy prawa odwołując się do akredytacji i akredytowanej oceny zgodności powinny uwzględniać podstawowe zasady udzielania akredytacji, w tym powiązanie oceny zgodności z właściwymi normami akredytacyjnymi, właściwą terminologią, a w szczególności uwzględniać przydatność akredytowanej oceny zgodności do realizacji zadań określonych w przepisie prawa.
Organy regulacyjne tj.: ministerstwa, urzędy, w tym urzędy centralne, jednostki administracji samorządowej i inne organy, które projektują nowe przepisy prawa i regulacje lub wprowadzają zmiany do już istniejących uregulowań i rozważają przyjęcie rozwiązania bazującego na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności mogą zwracać się do Polskiego Centrum Akredytacji z pytaniami i wątpliwościami.
Kierownictwo Polskiego Centrum Akredytacji i nasi eksperci gotowi są udzielić wszelkich wyjaśnień i wskazówek, które pozwolą właściwie zaprojektować, uwzględnić w projektowanej regulacji oraz wdrożyć systemy oparte na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności. Dzięki efektywnej współpracy organu regulacyjnego i jednostki akredytującej znacznie poprawiłaby się skuteczność wdrażanych przepisów wykorzystujących akredytowaną ocenę zgodności.
Zapraszamy do kontaktu przedstawicieli organów regulacyjnych, którzy rozważają przyjęcie rozwiązań opartych na akredytacji lub akredytowanej ocenie zgodności w celu przedyskutowania możliwych do zastosowania rozwiązań, omówienia mających zastosowanie w danym obszarze norm oraz zawartych w nich wymagań.
Prosimy o wypełnienie poniższego formularza zgłoszeniowego zaznaczając temat "Legislacja-regulatorzy".
Zachęcamy także do zapoznania się z naszą „Polityką dotyczącą współpracy z regulatorami”, która zawiera ogólne założenia współpracy z regulatorami i planowane działania związane z rozszerzeniem działalności akredytacyjnej w obszarach regulowanych przepisami UE oraz krajowymi.
-
Polityka dotycząca współpracy z regulatorami (plik pdf, 257.61 KB)
Wydanie 2 z 25.06.2025 r.